Wat betekent emancipatie?
Emancipatie gaat over het streven naar gelijke rechten. Dit gaat verder dan alleen wettelijke rechten. Emancipatie is het streven naar, en de ontwikkeling van, gelijke rechten en zelfstandigheid voor groepen die worden gediscrimineerd. Dit hoeft dus niet alleen over vrouwen te gaan, maar kan over veel meer verschillende groepen gaan.
Wat is feminisme?
Feminisme is de verzamelnaam voor maatschappelijke en politieke stromingen of bewegingen die ongelijke verhoudingen tussen mannen, vrouwen en genderdiverse mensen kritisch bekijken. Feminisme streeft naar gendergelijkheid.
Wil je aan de slag met dit thema binnen jouw organisatie?
Feminisme anno nu
Wat is een feminist? Of wanneer ben je een feminist? Tegenwoordig gaat het feminisme niet enkel over vrouwenrechten, maar over dat je gelooft in gelijke rechten en gelijke behandeling voor alle mensen. Dus niet alleen voor vrouwen, maar ook voor transgender en non-binaire mensen. Of voor een betere behandeling van bruine en Zwarte mensen. Of voor mensen in een rolstoel. Dit noem je intersectioneel feminisme, wat betekent dat je dus ook een intersectionele feminist bent. En we horen je al denken: wat is intersectionaliteit dan weer? Intersectionaliteit gaat over kruispuntdenken. Een persoon heeft meerdere identiteitsaspecten waar diegene op gediscrimineerd of geprivilegieerd wordt. Deze aspecten kunnen elkaar versterken in je sociale positie. Om een voorbeeld te noemen: binnen de context van feminisme zien we dat witte vrouwen in Amerika in het jaar 2062 gelijke betaling zouden bereiken. Zwarte vrouwen in 2124 en latina vrouwen zelfs pas in 2233 (PCADV, 2022). Vrouwen met een beperking verdienen 68 cent op elke dollar die een witte, niet latino man verdiend. Zo zien we dus dat intersectionaliteit grote gevolgen heeft voor de economische status van een vrouw. De emancipatie van de vrouw gaat dus niet alleen over vrouwen, maar ook over vele andere onderwerpen zoals racisme, validisme, klassisme, homofobie en transfobie.
Dat intersectionele blik op feminisme is echt iets van de laatste jaren. Ook wel de derde feministische golf. Deze golf werd nieuw leven in geblazen door de #metoo beweging. In Nederland krijgen jaarlijks 100.000 mensen te maken met seksueel geweld. Daarnaast maakt 1 op de 8 vrouwen ooit een verkrachting mee. Dit is bij mannen 1 op de 25. In ruim 80% van de gevallen is de dader een bekende van het slachtoffer. Dankzij #Metoo werd de aandacht eindelijk gevestigd op grensoverschrijdend gedrag en seksueel misbruik. De beweging focuste zich met name op het doorbreken van het taboe met betrekking tot dit onderwerp, en stimuleerde mensen om hier openlijk over te spreken. Hierdoor is het gesprek over consent (oftewel; toestemming) levendiger dan ooit en is er ook meer aandacht voor onderwerpen zoals straatintimidatie.
Waarom feminisme goed is voor mannen
Feminisme wordt vaak toegekend aan vrouwen, terwijl er binnen het feminisme ook ontzettend veel te halen valt voor mannen. Zo is de op een na grootste factor op vroegtijdig overlijden ‘het zijn van een man’. Dus alleen man zijn, verder niks. Waarom dat is heeft met verschillende redenen te maken die vaak te herleiden zijn naar bepaalde genderrollen. Genderrollen zijn dan weer de verwachtingen die de samenleving heeft van mannen, vrouwen of genderdiverse mensen. In het geval van mannen wordt vaak verwacht dat ze de kostwinner zijn, sterk zijn, emotioneel stabiel en masculien. Dit brengt voor velen een grote druk met zich mee. Als feminist bevraag je deze genderrollen en zeg je eigenlijk: ‘Als een man dat wil, mag die dat zeker allemaal zijn. Maar hij moet niks.’
Zichtbaarheid is de eerste stap is naar verandering.
